Ülkemizin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan Diyarbakır şehri, eski zamanlardan günümüze birçok medeniyete ev sahipliği yapmış üzerinde birçok tarihi ve doğal güzelliği bulundurmaktadır. Yaklaşık 9000 yıllık bir tarihi geçmişe sahip olan Diyarbakır şehrini ziyaret ederek geçmişe doğru bir yolculuk yapabilir ve bu yolculuktan sonra Diyarbakır mutfağına ait yöresel lezzetleri deneyebilirsiniz.
1-Diyarbakır Surları
Dünya’nın en eski surlarından biri olan Diyarbakır Surları, aynı zamanda dünyadaki en büyük ve en sağlam surlardan biridir. Milattan önce 4. yüzyılda inşa edilen bu surlar, şehrin dört bir yanını çevreler. Surlar, UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almaktadır. Genişliği 3-5 metre arasında değişen surlardan, yüksekliği ise 10-12 metre arasında olan duvarlardan oluşmaktadır. 80’den fazla burç ile desteklenen bu yapı üzerinde çeşitli hayvan sembollerini de bulundurmaktadır. Burayı ziyaret ederek tarihi surları görebilir, farklı dönemlere ait kitabe ve kabartmaları gözlemleyebilirsiniz.
2-On Gözlü Köprü
Diyarbakır Ongözlü Köprü, Diyarbakır'da bulunan tarihi ve mimari bir şaheserdir. Dicle Nehri üzerinde yer alan bu köprü, Mervaniler döneminde, 1065 yılında inşa edilmiştir. Ongözlü Köprü, adını 10 adet kemer gözünden almaktadır ve bu kemerler, köprünün estetik görünümünü oluşturmaktadır. Bu köprü, hem şehir içi ulaşımı kolaylaştırmakta hem de tarih boyunca önemli ticaret yollarının bir parçası olmuştur. Tarihi boyunca çeşitli restorasyon çalışmalarıyla korunmuş olan Ongözlü Köprü, günümüzde hala kullanılmakta ve ziyaretçilere kapılarını açmaktadır. Diyarbakır'ın tarihi dokusunu ve kültürel mirasını yansıtan bu yapı, bölgenin en önemli simgelerinden biri olarak öne çıkmaktadır.
3-Diyarbakır Arkeoloji Müzesi
Diyarbakır Arkeoloji Müzesi, ilk olarak 1934 yılında Ulu Cami'nin hemen yanında bulunan Zinciriye Medresesi'nde kurulmuştur. 1985 yılında şimdiki modern binasına taşınarak daha geniş bir alanda hizmet vermeye başlamıştır. Diyarbakır Arkeoloji Müzesi, bölgenin zengin tarihini ve kültürel mirasını sergileyen kurumdur. Müze, Diyarbakır ve çevresinde yapılan kazılarda bulunan eserleri koruyup sergilemektedir. Müze binası, modern ve geniş sergi salonları ile ziyaretçilerine rahat bir gezi imkânı sunmaktadır. Müze, sadece bir sergi alanı olmanın ötesinde, eğitim ve kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapmaktadır. Öğrenciler ve araştırmacılar için düzenlenen seminerler, konferanslar ve atölye çalışmaları müzenin önemli aktiviteleri arasında yer almaktadır. Müze, haftanın her günü ziyarete açıktır. Haftanın her günü müzeyi ziyaret edebilirsiniz.
4-Meryem Ana Kilisesi
Diyarbakır'ın tarihi ve kültürel mirasının önemli bir parçası olan Meryem Ana Kilisesi, Süryani Kadim Ortodoks Kilisesi'ne ait olup hem dini hem de tarihi açıdan büyük öneme sahiptir. Yapı, kesme taşlardan inşa edilen ve dikkat çekici taş işçiliği ile ünlü olan kilise, iç mekânda, sade ama etkileyici bir yapıya sahiptir. Kilisenin giriş kapısındaki detaylı işçilik ve duvarlardaki kabartmalar da ziyaretçiler tarafından ilgiyle karşılanmaktadır. Kilise aktif olarak ayin ve törenlere ev sahipliği yapmaktadır, siz de burayı ziyaret ederek hem kilisenin tarihi yapısını ve mimarisini inceleyebilir ya da törenlere katılım sağlayabilirsiniz.
5-Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi
Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan Cahit Sıtkı Tarancı Müzesi, ünlü Türk şairi Cahit Sıtkı Tarancı'nın doğduğu evde 1973 yılında ziyarete açılmıştır. 1733 yılında inşa edilen ve geleneksel Diyarbakır ev mimarisini yansıtan bu tarihi konak, avlusuyla birlikte geniş bir alana yayılır. Müzede, şairin kişisel eşyaları, el yazmaları, mektupları ve fotoğrafları sergilenmekte olup, aynı zamanda Diyarbakır'ın kültürel mirasına ışık tutar. İç mekânın özgün dokusu korunmuş olup, Cahit Sıtkı'nın edebi yaşamını ve eserlerini tanıtmak amacıyla düzenlenen sergilerle edebiyatseverlere hizmet vermektedir.
6-Hasan Paşa Hanı
Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan Hasan Paşa Hanı, 1572-1575 yılları arasında Diyarbakır Valisi Hasan Paşa tarafından inşa edilmiştir ve Osmanlı döneminin mimari özelliklerini yansıtır. İki katlı han, avlusunda büyük bir çeşme bulunan geniş bir yapı olup, geleneksel taş işçiliği ve kemerli yapısıyla dikkat çeker. Günümüzde kültürel ve turistik bir merkez olarak hizmet veren han, içerisinde kafe, restoran, antikacı ve hediyelik eşya dükkanlarına ev sahipliği yapmaktadır. Hasan Paşa Hanı hem tarihi atmosferi hem de canlı sosyal ortamıyla ziyaretçilerine keyifli bir deneyim sunar ve Diyarbakır'ın tarihi dokusunu yaşatmaya devam eder. Burayı ziyaret ederek hem hanın tarihi dokusunu izleyebilir hem de bu tarihi handa alışveriş yapabilirsiniz.
7-Ulu Camii
Diyarbakır'ın en önemli ve en eski camilerinden biri olan Ulu Cami, 639 yılında Müslüman Araplar tarafından Mar-Toma Kilisesi'nin camiye dönüştürülmesiyle inşa edilmiştir ve Anadolu'nun en eski camilerinden biri olarak bilinmektedir. İslam mimarisinin farklı dönemlerinden izler taşıyan yapı, özellikle Selçuklu, Artuklu ve Osmanlı dönemlerinde yapılan eklemeler ve restorasyonlarla zenginleştirilmiştir. Avlusunda yer alan şadırvan, zarif taş işçiliği ve geometrik süslemeleriyle dikkat çeken cami, dört eyvanlı planı ve ihtişamlı minaresiyle tanınır. Hem ibadet yeri hem de bir kültürel miras olarak büyük öneme sahip olan Ulu Cami, Diyarbakır'ın tarihi ve dini yaşamında merkezi bir rol oynamaktadır. Siz de burayı ziyaret ederek, hem ibadetinizi yapabilir hem de Ulu Cami’nin tarihi yapısını inceleyebilirsiniz.